"Nie pytaj co Polska może zrobić dla ciebie, lecz co ty możesz zrobić dla Polski..."

"Nie pytaj, co twój kraj może zrobić dla ciebie, zapytaj, co ty możesz zrobić dla swojego kraju" - to jedno z najważniejszych zdań wypowiedzianych przez Johna F. Kennedy'ego - Prezydenta Stanów Zjednoczonych, bardzo pasuje do Polski... do kolejnej już uroczystości patriotycznej obchodzonej z okazji 100-lecia Odzyskania Niepodległości przez Polskę.

Dziś 31 października 2018 Poczet Sztandarowy i przedstawiciele uczniów uczestniczyli w kolejnej uroczystości Odsłonięcia Tablic z nazwiskami 194. poległych żołnierzy I Pułku Strzelców Podhalańskich, którzy walczyli o odzyskanie niepodległości w latach 1918-1920. Tablice zostały odtworzone i wmurowane w Basztę Kowalską sądeckiego zamku.

Dla naszej szkoły to wydarzenie jest szczególne, gdyż nasz Patron – gen. Józef Kustroń – był "podhalańczykiem", a 21. Brygada Strzelców Podhalańskich z Rzeszowa, obecna dziś na uroczystościach nosi imię gen. Józefa Kustronia.

Wybór daty 31 października na uroczystość odsłonięcia tablic nie jest przypadkowy. To właśnie tego dnia w 1918 roku z Polskiej Komisji Likwidacyjnej z Krakowa nadszedł do Nowego Sącza szyfrowany telegram złożony z dwóch słów: „Już czas!”. Bez rozlewu krwi zajęto koszary, obsadzono składy broni, amunicji, żywności. Na budynku stacji kolejowej zawieszono transparent: „Wolna, Zjednoczona, Niepodległa Polska”. Po raz pierwszy w tym dniu, w Niepodległej Polsce, właśnie w Nowym Sączu orkiestra oficjalnie odegrała Mazurka Dąbrowskiego, który później stał się hymnem państwowym. Już 2 listopada w sądeckim ratuszu odbyła się uroczystość, podczas której przedstawiciele władz miejskich z ówczesnym burmistrzem Władysławem Barbackim na czele oraz milicji, złożyli przysięgę na wierność odrodzonej Rzeczypospolitej.   Tradycje 1. Pułku Strzelców Podhalańskich sięgają 1918 roku, kiedy to w Nowym Sączu zaczął stacjonować batalion Armii Austro-Węgierskiej 20 pułku piechoty, którego rejony werbunkowe znajdowały się na Sądecczyźnie i Podhalu. I PSP otrzymał swoją nazwę 1 grudnia 1918 roku na wniosek pułkownika Andrzeja Galicy. Jednostka wzięła udział w obronie Lwowa i walkach z Ukraińcami w Małopolsce Wschodniej, w starciach z Czechami na Spiszu, Orawie i Śląsku Cieszyńskim oraz w wojnie z Rosją Sowiecką. Najcięższe walki pułk stoczył w Brześciu nad Bugiem. Na pamiątkę tych wydarzeń na sztandarze pułku widniały nazwy miast: Kijów, Brześć, Grodno, Białystok.  Na zamku królewskim w Nowym Sączu umieszczono tablice z nazwiskami 194. żołnierzy pułku, którzy oddali życie w walce za wolną Polskę. Liczne miasta i miejscowości z Podhala i Ziemi Sądeckiej, w tym w 1938 roku Nowy Sącz, w uznaniu zasług nadały pułkowi obywatelstwo honorowe.  Tablice zostały zdemontowane przez Niemców w czasie II wojny światowej. Nie wróciły już na mury zamku, który uległ zniszczeniu podczas wybuchu 18 stycznia 1945 roku. Ślad po nich zaginął.

Akt przywrócenia tablic ma upamiętnić tamte wydarzenia - 100. rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę i 100-lecie I Pułku Strzelców Podhalańskich.

Relacja w serwisie: nowysacz.pl